Beslenmeyle ve hareket düzeyiyle doğrudan ilintili olan metabolizma hızı, vücudun dinlenme halindeyken sarf ettiği enerji olarak tanımlanabilir.
Metabolizma hızını etkileyen en genel faktörler
- Yaşa göre farklılık gösterir; 15-30 arası, en hızlı çalıştığı dönemlerken, sonrasında düşer.
- Cinsiyete göre farklılık gösterir; kadınlardaki kas kütlesi erkeklere oranla az olduğundan, metabolizma hızı da düşüktür.
- Yağ oranı fazla vücutlarda kas kütlesi az olacağından, metabolizma hızı düşer.
- Genetik sebeplerle değişim göstermektedir.
- Çocuklarda ve hamilelerde metabolizma hızı yüksektir.
- Tiroit bezlerinin yavaş çalışması, metabolizma hızını da düşürür; hızlı çalışması ise tam tersi etki yapar.
- Ateşli hastalıklar ve stres hormonları, metabolizma hızını arttırıcı etki yapar.
Metabolizma hızı nasıl hesaplanır?
Metabolizmanın hızlı çalışması, tüketilenlerin kolayca enerjiye dönüştüğünün göstergesidir ve böylece hızla yakılabilecektir. Metabolizma şayet yavaş çalışıyor ise, yiyecekler yakılamayacağından, kiloya dönüşecektir. Diyet uygulamadan önce, mutlaka bir metabolizma ölçümü yapılmalıdır. Peki, metabolizma hızı nasıl ölçülür?
Kadınlar için: 655 + (9,6 x kilogram bazında ağırlık) + (1,7 x santimetre bazında boy) – (4,7 x yaş)
Erkekler için: 66 + (13,7 x kilogram bazında ağırlık) + (5 x santimetre bazında boy) – (6,8 x yaş)
İdeal kiloyu hesaplama
İdeal kilonun hesaplanabilmesi için, öncelikle beden kitle endeksinin hesaplanması gerekir.
Beden Kitle Endeksi(BKİ) = Vücut Ağırlığı (kg) / Boy (m²)
18,5 aşağısı : Normalden az kilolu
18,5 – 24,9 : Normal kilolu
25 – 29,5 : Normalde çok kilolu
Basen oranı hesaplama
Basen ölçüsü, kalça ölçüsüne bölünmek suretiyle hesaplanmaktadır. Kadınlarda 0,80 ve erkeklerde de 0,90 üzeri olması, sağlık sorunlarıyla karşılaşılabileceği anlamına gelmektedir.