Hızlı Okuma Teknikleri ve Öneriler

Hızlı okuma tekniklerine geçmeden önce, küçük bir not aktaralım:

Araştırmalara göre, bir Alman’ın günlük kitap okuma süresi ortalama 26 dakikadır. Yine aynı araştırma ortaya koymuştur ki, bir Türk’ün günlük kitap okuma süresi ise ortalama yalnızca 13 saniyedir.

Bir iddiaya kulak verilirse, Alman’ın 26 dakikada anlayabildiğini Türk’ün 13 saniyede anladığı sonucuna varılabilir!

Yine de, hızlı okuma ve anlama teknikleri konusunda eğitilmemiş birinin dakikada ancak 150-200 kelime arası okuyabileceği düşünüldüğünde, günlük 13 saniyelik bir okuma alışkanlığıyla pek çok Türk insanının on yılda bir kitap bitirebileceği sonucuna varmak için basit bir matematik işlemi yeterlidir.

Hızlı Okuma

Hızlı okumak istiyorsunuz, fakat başaramıyorsunuz; çünkü bunun için gözlerinize ve beyninize gerekli eğitimi henüz vermediniz. Öncelikle belirtelim ki, hızlı okuma tekniklerini öğrenmek başka, hızlı okumak ise bambaşka şeylerdir. Hızlı okumayı başarabilmek için genel olarak üç temel adımı atabilmek gerekir.

1-Okuma hatalarından kurtulabilmelisiniz

2-Gözünüzü eğitmelisiniz

3-Hızlı okuma tekniklerini bilmelisiniz

1. Adım: Okuma hatalarından nasıl kurtulabilirsiniz?

-Herhangi bir okuyucu, kelimeleri teker teker okuyarak ilerler ki, bu da okuma hızını yavaşlatan en önemli etkenlerden biridir.

-Geriye dönmek de çok sık yapılan bir uygulamadır. Oysa, o ya da bu sebeple geriye her dönüşte okuma hızımızın yüzde 35 oranında azaldığı tespit edilmiştir.

-Dıştan sesli okumak ise, özellikle anlayamamaktan yakınanların usulüdür. Fark edilmez ki, dikkati dağıtan da yine kendi sesimizdir. Ayrıca, hiçbir seslendirmenin gözün takip hızına yetişmesi mümkün değildir. Sesli okumaktan kurtulmak için, ağzınıza bir kalem almayı deneyebilirsiniz.

-Yine içten sesli okumak da sıkça yapılan yanlışlardandır. Öyleyse, gözlerimizi özgür bırakmalı, içimizden tekrar etmek alışkanlığından sıyrılmalıyız. Herhangi bir nesneye, örneğin bir masaya bakarken içinizden tekrar ediyor musunuz? Size yardımcı olması açısından müzik eşliğinde okumayı deneyebilirsiniz. Böylelikle, ruhunuz müzikle, siz de kelimelerle ilgilenebileceksiniz.

-Genel kültür eksikliği ve sözcük darlığı da hızlı okuma noksanlığında önemli bir yere sahiptir. Birkaç hafta çalışmayla gözlerimizi eğitebiliriz, fakat genel kültürümüzün, özellikle de sözcük dağarcığımızın gelişmesi için uzun bir zamana ihtiyacımız vardır. Göz, tanıyamadığı kelimeyi hecelemeye başlar; aşina olduğu kelimeleri daha hızlı okur. Yani, kelime haznesi çok önemlidir.

-Önemli veya önemsiz her kelimeyle meşgul olunması, okuma hızımızı yavaşlatan bir diğer etkendir. Beynin tamamlama özelliği olduğunu bilmediğimizden, kelimeler üzerinde tekrar tekrar dururuz, okumaya ve anlamaya çalışırız. Peki, ne yapmalıyız? Beynimize güvenmeli ve okurken belki yanlış algıladığımız kelimenin cümle bittiğinde gerçek manasını bulmasını beklemeliyiz.

-Gözün görme alanının darlığı, gözlerimizin sabırla haftalar boyu eğitilmesi ile giderilecek bir eksikliktir. Her fırsatta göz egzersizleri yapmalıyız ve gözlerimizin gerek dikey gerekse yanal görme açısını genişletmeliyiz.

-Kitap okurken daldığınız, ne okuduğunuzu kaçırdığınız, sık rastlanan bir durum olsa gerek. Burada araya girerek hemen belirtelim ki, okumanız ne ölçüde hızlıysa, dikkatiniz de o nispette artacak ve böylece okuduğunuzu daha rahat anlayacaksınız. Bu konuda basit bir örnek vermek gerekirse; saatte 70 km. hızla giden bir aracın sürücüsünün dikkati, 170 km. hızla giden aracın sürücüsüne oranla daha dağınık olacaktır. Hızı yavaştır ve yola bakmakla birlikte, aracında ya da çevrede başka şeylerle de meşgul olacaktır. Diğer yandan, yüksek hızdaki sürücü kendini kat etmesi gereken yoldan başka hiçbir şeye veremeyecektir. Bilimsel araştırmalar, beyinden dakikada ortalama 700 kelime geçtiğini ispat etmiştir. Eğitilmemiş bir okuyucunun dakikada okuduğu kelime sayısının ise yalnızca 150-200 kadar olduğunu belirtmiştik. Beyin, biz istesek de istemesek de bu boşluğu bir şekilde doldurmakta ve araya başka kelimeler de katmaktadır. O halde, öncelikle ne aradığımızı bilmeliyiz ki, bulduğumuzda farkına varalım. Kitabın önsözünü ve içindekiler bölümünü muhakkak okuyalım; pasif okuma diye adlandırılan hataya düşmeyelim.

-Kendine güven eksikliği yaşayan okuyucu, hızlı okumayı da doğal olarak başaramayacaktır. Öncelikle, anlayamama ürkekliğinden arınmalıyız. Bir metni belli bir hızda okurken anlayamasanız da geri dönmemelisiniz ve beyni bu yeni duruma şartlandırmalısınız. Merak etmeyin; beyniniz, size gerekli cevabı verecektir.

-Nefes alışverişlerdeki düzensizlik ise, fazla önemsenmese de okuma hızını ciddi oranda yavaşlatan sebeplerden biridir. Oksijenin beyne düzenli bir şekilde ulaşması için, düzenli bir nefes alışverişimiz olmalıdır. Bilmediğimiz kelimeleri okurken, nefesimizi istem dışı olarak tutarız. Bunu yapmamalıyız. Uygun olanı, en az dört kelimede bir nefes alıp vermektir. Bu eğitime de kendimizi şartlandırmalıyız ve günde 15 dakika kadar nefes egzersizleri yapmalıyız; nefesi burnumuz ile almalı, ağzımız ile vermeliyiz.

Hızlı okuma egzersizleri

2. Adım: Gözünüzü nasıl eğitebilirsiniz?

Gözleri eğitmenin pek çok yolu mevcuttur. Bunlardan en pratik ve etkili olanlarıysa;

1-Karşınızda belirleyeceğiniz iki nokta, örneğin duvardaki iki tablo arasında gözlerinizi mümkün olduğunca hızlı bir şekilde hareket ettirmek

2-Elinizde tutacağınız bir cisimle, örneğin bir kalemle daha uzakta belirleyeceğiniz bir nokta arasında gözlerinizi hareket ettirmek

3-Yine elinizdeki bir kalemi gözlerinize yaklaştırıp uzaklaştırarak gözlerinize takip ettirmek şeklinde 3 başlıkta toplanabilir.

Hızlı okuma teknikleri nelerdir?

3. Adım: Hızlı okuma tekniklerini nasıl öğrenebilirsiniz?

Hızlı okumanın sayısız yolları ve teknikleri mevcuttur. Bunları uygulayabilmek içinse, yeterli sabrı göstererek ve zamanı vererek gözlerimizi eğitmek gerekir. Yukarıda da bir kısmını ayrıntılarıyla açıklamaya çalıştığımız hızlı okuma tekniklerinden başlıcalarını toparlayalım:

-İçten ve dıştan tekrardan kaçınmak

-Parmakla ya da kalemle satırı takip etmek

-Odaklanmak

-Her satırı okumaya baştan üçüncü kelimeden başlayıp, sondan üçüncü kelimede bitirmek

-Kelimeleri üçer üçer görmeye ve okumaya çalışmak

-Geriye dönmemek

-Okumaya hızlı bir tempoda başlamak

Hızlı okuma testi

Hızlı kitap okuma tekniklerini öğrendiniz ve uygulamaya geçeceksiniz. İyi ama okuma hızınızı merak etmiyor musunuz? Öncelikle seviyenizi belirlemenizde yarar var. Testinizi de basitçe kendiniz uygulayabilirsiniz. Nasıl mı? 1 dakika tutun ve okumaya başlayın; kaç kelime olduğunu sayın. İşte sonuçlar:

Kelime          Sonuç

100-200          Yetersiz

200-400          Vasat

400-700          İyi okuyucu

700+              Mükemmel okuyucu