Postmodern Roman Teknikleri ve Genel Özellikleri | Bir Emre Karadağ İncelemesi

Postmodern roman teknikleri ve genel özellikleri nelerdir? Postmodern roman deyince ne anlamalıyız, bu tür kitapları nasıl okumalıyız? Postmodernizm edebiyat kuramı hakkında ne konuşmalıyız?

Edebiyatta yenilik arayışları hep süregelen bir olgudur. Klasik roman, modernist roman derken 20. yy.’ın başlarından beri farklı yazım ve anlatım teknikleri denenmiştir. Bu arayış günümüzde de sürmektedir.

Postmodern romanda kullanılan anlatım teknikleri nelerdir, inceleyeceğiz ama öncesinde Postmodern Roman Nedir? Başlıklı yazımızı da okuyarak genel bir bilgi edinebileceğinizi belirtelim.

Şimdi gelelim, postmodernist romanın başlıca özellikleri nelerdir, kısaca anlatmaya.

Postmodernist roman akımının özellikleri

Postmodernizm akımı nedir, ne değildir? Postmodernizm ve postmodern eserlerin özellikleri için kısaca ne söylenebilir?

Postmodern romanın kısa bir tanıtımını yapmak doğru olmaz fakat ana temamız postmodern romanda kullanılan teknikler olduğundan, genel bir bilgi ile bu başlığı tamamlayacağız.

Postmodern roman, kısaca ve basitçe, klasik gerçekçi anlatımın ötesinde kurmacayı ön plana çıkaran bir anlatım türüdür. Klasik anlatımın aksine nedensellik bağı ilkesi önemsenmez; tam aksine, çok parçalı, dağınık, yoruma açık bir anlayışı benimser.

Postmodern romanda kullanılan teknikler konusuna geçmeden, bu akımın temsilcilerinden de birkaç örnek vermek gerekirse;

Wirginia Woolf

William Faulkner

John Fowles

Italo Calvino

Pınar Kür

Emre Karadağ

Oğuz Atay

Bilge Karasu gibi isimleri anabiliriz.

Bu kadarı yazarı hazır anmışken, En Güzel Psikolojik Romanlar yazımızı okuyabileceğinizi söyleyelim.

Evet, artık postmodern roman teknikleri genel özellikleri ana konumuza değinebiliriz.

Postmodern roman teknikleri

Postmodern roman teknikleri nelerdir, postmodern roman özellikleri için neler söylenebilir?

Düzenli bir akış yoktur.

Soyut gerçeklik ön plana çıkar.

Çok parçalılık metne hâkim olabilir.

Kişilerin iç dünyası önem kazanmıştır.

Çeşitli anlatım türleri bir arada kullanılabilir.

Mizah, ironi, parodi, pastiş gibi anlatım özellikleri kullanılır.

Dil anlatım için bir araç değil, başlı başına amaç hâline gelmiştir.

Böylece, postmodern roman özellikleri maddeler hâlinde verilmiş olsun. Yukarıdaki maddeleri arttırmak mümkün; pek çok postmodernist yazarın da bu akıma yenilikler katmaya çalıştığını söylemek yanlış olmaz.

Örneğin, Pınar Kür Bir Cinayet Romanı ile postmodernist bir polisiye roman yazmış, dahası, bir anlamda polisiye türün parodisini yapmıştır. Postmodern roman anlayışı genel özellikleri açısından ilginç bir eserdir.

Oğuz Atay Tutunamayanlar’da modernist ve postmodern akım özelliklerini sonuna kadar kullanmış, Türkiye’de romanın seyri açısından yeni bir soluk olmayı başarmıştır. Postmodernizmde roman teknikleri ve özellikleri deyince şüphesiz ki ilk anılan isimlerdendir, Oğuz Atay.

Emre Karadağ 6 kitabında postmodern roman akımında bazı yeni oyunlar oynamıştır ki postmodern romanın bir tür oyun olduğunu da sırası gelmişken söyleyelim.

Postmodern roman teknikleri hakkında kısa bilgi vermiş olduk. Postmodern roman teknikleri çözümleri için de yeni bir alt başlık açmak uygun olacaktır. Böylece, postmodern roman yazma teknikleri için uygulamalı bir açımlama da yapmış olacağız.

Postmodern roman anlatım teknikleri ve örnekleri

Postmodernist roman teknikleri özellikleri deyince, farklılık arayışlarının kitaba ölçüsüzce yansıdığını artık biliyoruz. Bu doğrultuda Emre Karadağ’ın 6 kitabı ilginç bir noktada duruyor. Peki nasıl bir nokta bu? Postmodern roman ve hikâye özellikleri konusunu daha iyi işleyebilmek için şimdi 6’yı birlikte inceleyeceğiz.

Bu sayede, postmodern romanın genel özellikleri nelerdir, kısaca örnekler üzerinden gitmiş olacağız.

Emre Karadağ – 6

Yoğunluklu bir kitap olan 6’yı ilginç kılan özelliklerin başında, pek çok sanat dalının tek bir kitapta uygulamalı olarak toplanması geliyor diyebiliriz.

Altı ayrı bölümden oluşan 6’da resim, müzik gibi sanat akımları formu âdeta uygulamalı olarak yansıtılmıştır.

Bir postmodernist anlatım tekniği olarak beliren bilinç akışının farklı türleri her bir bölüme yedirilmiş, yine her bölümde -ben, sen, o, biz- gibi kişi adılları ayrı ayrı belirmiş, belli bölümlerde büyülü gerçekçilik, üstkurmaca gibi postmodernist akımlar denenmiş; kısacası tek bir kitapta yenilikçi romanın tüm yapısal ve teknik unsurları derlenmiştir.

Kitabın daha ayrıntılı işlendiği Emre Karadağ – 6 Çözümü yazımızı inceleyebilirsiniz.

Bu arada, büyülü gerçekçilik hakkındaki yazımızı ilgilileri için hatırlatmış olalım: Edebiyatta Büyülü Gerçekçi Unsurlar

Emre Karadağ – Parodi

Postmodernizmde roman teknikleri hakkında bilgi verirken mizahı da vurgulamıştık, hatırlarsınız. Emre Karadağ incelemesiyle devam ederek Parodi’yi anmak uygun olacaktır.

Postmodern bir siyasi hiciv kitabı desek, aklımıza acaba kaç tane eser gelir? Parodi, “siyasi, içtimai ve iktisadi bir parodi” deyişiyle ilginç bir eserle karşılaşacağımızın ipucunu verir bizlere.

Kitabın tiyatro ve şiir formuyla iç içe olduğunu, alegori, ütopya, parodi gibi tüm mizah unsurlarının kullanıldığını belirterek yetinelim.

Kitabı merak edenler, Parodi’nin Teknik ve Yapısal İşleyişi yazısına göz atabilirler.

Emre Karadağ – Leylâ’ya Mektuplar

Postmodernizmde roman teknikleri örnekleri için yine Emre Karadağ’dan devam ediyoruz.

Postmodern roman teknikleri ve özellikleri derken bu akımın çok parçalılığına, belirsizliğine değinmiştik, hatırlanacaktır. Mekân, zaman ve kişi şaşırtmacalarıyla, parçalı anlatımıyla, dini unsurlarıyla bunun en iyi örneklerindendir, Leylâ’ya Mektuplar.

Anlatan-anlatılan çatışmaları, kurmaca vurgusu, diğer edebî tür ve yapılara atıflarıyla üstkurmacanın, dolayısıyla postmodern romanın önemli temsillerinden biridir bu kitap.

Ayrıntılı bir inceleme için Emre Karadağ’dan Leylâ’ya Mektuplar yazımızı okuyabilirsiniz.

Atıf demişken, postmodernizmin önemli unsurlarından biri olan Metinlerarasılık ve Göstergebilim yazımızı da okumanızı önerelim.

Üç eser üzerinden postmodern roman teknikleri hakkında bilgi vermiş olduk böylece. Diğer yandan, postmodern romanda kullanılan anlatım teknikleri için de örnekler paylaştık.

Postmodern roman ve özellikleri

Postmodernizmde roman teknikleri hangileridir, nelerdir? Postmodernist roman teknikleri örnekleri için hangileri, ne açıdan gösterilebilir?

Belli örnekler üzerinden, kısaca ve gereği kadar yenilikçi romanı, bir anlamda da ilgili akımı anlatmış olduk. Edebiyatta, genel olarak sanatta ve yaşamın her alanında yenilikçi arayış sürmektedir, sürmelidir.

Postmodern roman teknikleri ve genel özellikleri konusunu burada noktalayalım.